Het Zilverfonds werd in 2001 opgericht om tegemoet te komen aan de onvermijdelijke budgettaire gevolgen van de vergrijzing van de bevolking. Het Fonds heeft tot doel reserves aan te leggen om in de periode 2010-2030 de extra-uitgaven van de diverse wettelijke pensioenstelsels ingevolge de vergrijzing te financieren.
Het werd in het leven geroepen als “parastatale B” door de wet van 5 september 2001 tot waarborging van een voortdurende vermindering van de overheidsschuld en tot oprichting van een Zilverfonds1 . Het Fonds staat onder het gezamenlijk toezicht van de Minister van Financiën en van de Minister van Begroting. De werkingskosten van het Zilverfonds worden ten laste van de algemene uitgavenbegroting genomen.
Het Zilverfonds wordt bestuurd door een raad van bestuur samengesteld uit tien leden2 . De raad van bestuur bepaalt het beleid van het Fonds. Op voorstel van de raad stelt de Minister van Financiën de algemene richtlijnen vast inzake de beleggingen. Binnen de grenzen van deze richtlijnen geeft de raad van bestuur zijn instructies voor de belegging van de middelen en staat hij in voor het beheer van de reserves.
De inkomsten van het Zilverfonds bestaan uit begrotingssurplussen, overschotten van de sociale zekerheid en niet-fiscale ontvangsten. Het Zilverfonds kan eveneens beschikken over de opbrengsten van zijn beleggingen. Een aanpassing van de Zilverfonds-wet in 2005 bepaalde dat het Zilverfonds vanaf 2007 op een meer structurele wijze met voornamelijk begrotingsoverschotten moet gefinancierd worden. Door het ontbreken van begrotingsoverschotten is deze bepaling tot op heden zonder uitvoering gebleven.
De Zilverfonds-wet bepaalde dat het Zilverfonds, voor zover de schuldgraad lager zou liggen dan 60 procent van het bruto binnenlands product, vanaf 2010 uitgaven zou kunnen verrichten voor de financiering van de diverse wettelijke pensioenstelsels. In 2008 kwam ingevolge de financiële crisis een abrupt einde aan de systematische daling van de schuldgraad, waardoor voor de eerstvolgende jaren geen uitgaven door het Zilverfonds gepland worden.